نقدشوندگی و هرآنچه که لازم است در مورد آن بدانید؛

نقدشوندگی چیست؟

نقدشوندگی، نقدینگی یا Liquidity عبارتی پیچیده است، فهمیدن آن ساده‌تر از تعریف آن است، هرچه انواع دارایی شما سریعتر به وجه نقد تبدیل شود، نقدشوندگی بالاتر است.

سه تعریف برای نقدشوندگی مرسوم است:

1. نقدشوندگی یک دارایی مالی، سهولت تبدیل آن دارایی به وجه نقد بدون کاهش ارزش آن است،
2. تعریف مرتبط دیگر نقدشوندگی بازار است که به توانایی یک بازار برای معامله دارایی یا اوراق بهادار با حجم بالا بدون تآثیر بر قیمت آن دارایی‌ها است.
3. نهایتا نقدینگی به حجم دارایی‌های نقدی که در اقتصاد در حال گردش است اشاره دارد. در اقتصاد ایران نقدینگی به دو بخش پول و شبه پول تقسیم می‌شود.

سایر تعاریف نقدشوندگی

مفاهیم دیگری نیز در این رابطه وجود دارد. نقدشوندگی تأمین مالی به مفهوم سهولت دسترسی نهادهای اقتصادی به منابع مالی خارجی است. نقدشوندگی ترازنامه نهادهای غیرمالی به معنی میزان دارایی‌های نقد و شبه نقد ترازنامه و نقدشوندگی نهادهای مالی مثل بانک به توانایی آن‌ها در انجام تعهداتشان گفته می‌شود. اگرچه این مفاهیم از یکدیگر مجزا هستند با این حال به شیوه‌ای پیچیده با یکدیگر مرتبط هستند.

اهمیت نقدشوندگی

نقدشوندگی یک دارایی مالی یا بازار، در سرمایه گذاری اهمیت زیادی دارد و برای انواع سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی به عنوان یک عامل مهم در انتخاب نوع بازار و یا دارایی، در تصمیمات سرمایه‌گذاری تأثیرگذار است. اغلب شخصیت‌های حقیقی یا حقوقی برای انجام معاملات سودآور، پرداخت بدهی‌ها و یا سایر موقعیت‌های پیش‌بینی نشده دیگر به دنبال دارایی‌هایی هستند که به نحوی مطلوب نقد شوند، چراکه در صورت نداشتن نقدشوندگی، فروش دارایی می‌تواند با زیان همراه باشد. در ادامه تعدادی از دلایل اهمیت‌ بالای نقدشوندگی در بازارهای مالی آورده شده است:

۱. سرعت در معاملات

۳. افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران

۴.تسهیل تصمیم‌گیری

۶. مدیریت بهتر ریسک

روش‌های اندازه‌گیری نقدشوندگی

هر کدام از تعارف نقدشوندگی که در بخش قبل به آن‌ها اشاره شد، روش‌های محاسبه خاص خود را دارند. در ادامه به روش‌های اندازه‌گیری نقدشوندگی یک دارایی مالی اشاره می‌شود:

1. اختلاف مظنه خرید و فروش: متخصصین از فاصله بین سفارش خرید و فروش نقدشوندگی آن سهم را بررسی می‌نمایند. به منظور بررسی نقدشوندگی دارایی‌های مختلف و مقایسه آن‌ها با یکدیگر، می‌توان از نسبت اختلاف سفارش خرید و فروش به سفارش خرید استفاده کرد. هرچه این نسبت کمتر باشد نقدشوندگی بیشتر است.
2. عمق بازار: منظور از عمق بازار حجمی از یک دارایی است که می‌توان در اختلاف مظنه‌های خرید و فروش مختلف معامله کرد. لغزش (slippage) در این عامل تأثیرگذار است. منظور از لغزش تفاوت بین قیمت مورد انتظار برای معامله و قیمتی است که واقعاً معامله انجام می‌شود.
3. فوریت: این مفهوم به زمان مورد نیاز برای انجام موفق حجم مشخصی از یک دارایی با هزینه مشخص اشاره دارد.
4. تاب‌آوری: یک بعد دیگر نقدشوندگی سرعتی است که قیمت پس از انجام معاملات بزرگ به سطوح قبلی باز می‌گردد. تاب‌آوری پس از گذشت زمان مشخص می‌شود، بنابراین تاب‌آوری ظرفیت بازیابی قیمت یک دارایی را نشان می‌دهد.

بررسی میزان نقدشوندگی انواع دارایی‌ها

دارایی‌های مختلف با توجه به نوع بازار، کارایی بازار، تعداد خریدار و فروشنده در بازار، قوانین و مقررات و … نقدشوندگی متفاوتی دارند. در ادامه به بررسی نقدشوندگی بازارها و دارایی‌های مختلف پرداخته می‌شود.

نقدشوندگی پول

 با اختلاف پول نقد خود نقدشونده‌ترین دارایی ممکن است. در واقع منظور از نقدشوندگی یک دارایی امکان تبدیل آن دارایی به پول نقد است. بنابراین بیشترین نقدشوندگی در ادبیات مالی مربوط به پول است.

نقدشوندگی واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری

نقدشوندگی صندوق‌های سرمایه‌گذاری به معنای قابلیت تبدیل شدن سریع و بدون ضرر واحد‌های صندوق‌ها به پول نقد است. در واقع، نقدشوندگی صندوق سرمایه‌گذاری میزان آماده‌پذیری و سهولت خروج سرمایه افراد در صندوق‌ها را نشان می‌دهد. مطابق قوانین صندوق‌ها باید همواره آمادگی تبدیل واحدهای ابطال شده به پول را داشته باشند.

به منظور بررسی نقدشوندگی صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید موارد ذیل را مورد توجه قرار داد:

نوع صندوق سرمایه‌گذاری: نوع صندوق سرمایه‌گذاری می‌تواند تأثیر زیادی بر نقدشوندگی آن داشته باشد. صندوق‌های درآمد ثابت به علت اینکه عمده منابع خود را در دارایی با درآمد ثابت مانند سپرده بانکی یا اوراق بدهی سرمایه‌گذاری می‌کنند نقدشوندگی بالایی دارند. صندوق‌هایی هم هستند که با نقدشوندگی کمتری همراه هستند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی در مقایسه با صندوق‌های درآمد ثابت نقدشوندگی کمتری دارند زیرا خرید و فروش سهام به نقدشوندگی بازار و شرایط آن بستگی دارد. با این حال صندوق‌های سهامی قابل معامله به علت وجود رکن بازارگردان نقدشوندگی بیشتری دارند.

عملکرد تیم مدیریتی: عملکرد و مدیریت صندوق سرمایه‌گذاری نیز می‌تواند تأثیری در میزان نقدشوندگی صندوق داشته باشد. صندوق‌هایی که توسط تیم مدیریتی ماهر و با تجربه اداره می‌شوند و عملکرد خوبی داشته‌اند، احتمالاً نقدشوندگی بالاتری خواهند داشت.

حجم سرمایه‌گذاری: حجم سرمایه‌گذاری در صندوق نیز می‌تواند تأثیری در نقدشوندگی صندوق داشته باشد. صندوق‌هایی که دارای حجم بزرگی هستند و دارای مقیاس عملیاتی مناسبی برای خرید و فروش سهام هستند، احتمالاً نقدشوندگی بالاتری خواهند داشت.

تنوع سبد سرمایه‌گذاری: نوع دارایی‌هایی که توسط مدیران صندوق سرمایه‌گذاری خریداری می‌شود نیز می‌تواند در نقدشوندگی صندوق تاثیر داشته باشد. صندوق‌هایی که سبدی متشکل از دارایی‌های پایدارتری مانند سپرده بانکی و اوراق با درآمد ثابت دارند، نقدشوندگی بالاتری خواهند داشت.

چرا نقدشوندگی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری از نوع با درآمد ثابت مهم است؟

به طور کلی، نقدشوندگی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری به منظور تضمین خرید و فروش سریع دارایی‌ها و ایجاد رضایت سرمایه‌گذاران در خصوص دسترسی به وجوه نقد، بسیار مهم است.

سرمایه‌گذاران علاقه‌مند هستند که در هر زمانی بتوانند دارایی‌های خود را به نقدینگی تبدیل کنند. این امکان به آنها این اطمینان را می‌دهد که در صورت نیاز فوری به پول نقد، مانند وقوع وقایع ناگوار یا فرصت‌های سرمایه‌گذاری ناگهانی، به سرعت به پول خود دسترسی پیدا کنند. از طرفی دیگر بحث مدیریت ریسک برای سرمایه گذاران مطرح است به دلیل آنکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری معمولاً دارایی‌های متنوعی مانند سهام، اوراق بدهی، سپرده بانکی و غیره را در برمیگیرند. در صورت عدم وجود نقدشوندگی کافی در صندوق، مدیران سرمایه‌گذاری ممکن است مجبور شوند دارایی‌ها را به قیمت‌های پایینتر از ارزش واقعی آنها به فروش برسانند، که این ممکن است منجر به ضرر سرمایه‌گذاران شود. در برخی مواقع، صندوق‌های سرمایه‌گذاری ممکن است با درخواست ابطال همزمان از چند سرمایه‌گذار مواجه شوند که در صورت وجود نقدشوندگی کافی، امکان پاسخ دادن به درخواست‌های سرمایه گذاران بدون مسأله خواهد بود. امکان دریافت سود روزشمار به صورت ماهانه، عدم نیاز به پرداخت کارمزد برای صدور واحدها و جلوگیری از ریزش قیمت واحدها از دیگر دلایل حائز اهمیت نقدشوندگی برای سرمایه گذاران صندوق‌های بادرآمد ثابت است.

نقدشوندگی صندوق‌های با درآمد ثابت چه طور اندازه‌گیری می‌شود؟

بررسی ساعات و روزهای کاری صندوق‌ها در صندوق‌های بادرآمد ثابت بهترین معیار تعیین میزان نقدشوندگی این نوع از صندوق‌ها است. به عنوان مثال در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اندوخته ملت و آتیه ملت از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۷:۳۰ تا ۲۳:۵۹ امکان صدور و ابطال واحدها وجود دارد و مبالغ حاصل از ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری نیز طی ۴ نوبت در روز پرداخت می‌گردند. در صندوق اوج ملت علاوه بر شنبه تا چهارشنبه روزهای پنج شنبه نیز امکان صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری وجود دارد.

با توجه به اینکه پنج‌شنبه جزء روزهای غیرکاری بازار سرمایه است، نقدشوندگی صندوق اوج ملت در مقایسه با سایر صندوق‌ها بیشتر است.

نقدشونده ترین صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت کدام صندوق می‌باشد؟

در حال حاضر صندوق اوج ملت با روزهای کاری از شنبه تا پنج شنبه از ساعت ۷:۳۰ تا ۲۳:۵۹ و پرداخت مبالغ حاصل طی چند نوبت در روز نقدشونده‌ترین صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت می‌باشد. 

ضامن نقدشوندگی چیست؟

اصطلاح “ضامن نقدشوندگی” به مفهوم افزودن عواملی به ساختار و ویژگی‌های اقتصادی یا مالی یک دارایی یا سرمایه‌گذاری اطلاق می‌شود تا نقدشوندگی آن ارتقاء یابد. به عبارت دیگر، ضامن نقدشوندگی به هر عنصر یا شرایطی اطلاق می‌شود که باعث افزایش توانمندی یک دارایی یا سرمایه‌گذاری در تبدیل شدن به پول نقد شود. به عنوان مثال، در صندوق‌های تحت مدیریت تأمین سرمایه ملت، ضامن نقدشوندگی بانک ملت است. این مهم بدان معنی است که در صورت وجود شرایطی که صندوق نتواند نقدینگی مورد نظر سرمایه‌گذاران را تأمین نماید، بانک ملت به عنوان ضامن نقدشوندگی، به سرعت این ریسک را پوشش داده و وجه مورد نظر سرمایه‌گذار را به ایشان پرداخت می‌نماید.