تامین مالی جمعی یا Crowdfunding روشی است که با هدف تامین مالی جهت شروع یا ادامه یک کسبوکار یا پروژه خلاقانه و کارآفرینانه صورت پذیرفته و طی سال‌های اخیر، وارد ادبیات مالی و سرمایه‌گذاری شده است. این روش در بستر اینترنت انجام می‌شود و وب‌سایت‌ها و رسانه‌های اجتماعی نقشی تاثیرگذار در توسعه آن بر عهده دارند. همچنین وجود تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران، از ویژگی‌های بارز روش تامین مالی جمعی است. سرمایه‌گذاران در مقابل سرمایه خود، سود نقدی، سهام و یا هر نوع پاداش دیگر را کسب کرده و صاحبان کسبوکار نیز منابع مورد نیاز جهت پیشبرد اهداف خود را به دست می‌آورند.
انواع روش‌های تامین مالی جمعی
- تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش: این روش اغلب پروژه محور بوده و افراد در مقابل تامین مالی یک پروژه یا ایده خلاقانه، پاداش دریافت می‌کنند. این پاداش لغلب از محصولات یا خدمات پروژه است که به صورت انحصاری یا زودهنگام در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد.
- تامین مالی جمعی مبتنی بر سرمایه‌گذاری: در این روش، صاحبان کسبوکار در مقابل مشارکت سرمایه‌گذاران در تامین مالی، سهام شرکت خود را به آن‌ها واگذار می‌نمایند. سرمایه‌گذاران نیز به نسبت میزان مشارکت، از عایدات شرکت بهره‌مند می‌گردند.
- تامین مالی جمعی مبتنی بر بدهی: این روش بیشتر در استارت‌‌آپ‌ها و شرکت‌های کوچک مورد استفاده قرار گرفته و صاحبان کسبوکار از طریق پلتفرم، از افراد مایل به سرمایه‌گذاری، پول استقراض می‌نمایند. در روش مبتنی بر بدهی سرمایه‌گذاران در قبال پول پرداختی خود سود یا بهره دریافت می‌کنند.
- تامین مالی جمعی مبتنی بر خیریه: این روش تامین مالی غیر انتفاعی بوده و بیشتر جهت کسب جایگاه اجتماعی و اهداف خیرخواهانه انجام می‌شود. بنابراین مشارکت‌کنندگان انتظار دریافت هیچگونه عایدات مالی را نخواهند داشت.
عناصر کلیدی تامین مالی جمعی
عناصر کلیدی تامین مالی جمعی به شرح زیر می‌باشد:
مزایا و معایب تامین مالی جمعی
مزایای تامین مالی جمعی برای سرمایه‌گذاران
- در دسترس بودن
- اثرگذاری اجتماعی
- سرمایه‌گذاری با مبالغ خرد
- تنوع در سرمایه‌گذاری و کاهش ریسک
مزایای تامین مالی جمعی برای صاحبان کسبوکار
- دسترسی آسان‌تر به منابع مالی نسبت به سایر روش‌های تامین مالی
- هزینه بازاریابی کمتر و بازاریابی محصول در کنار تامین مالی
- کارآمدی بیشتر
- دریافت بازخورد و بهبود محصول
معایب تامین مالی جمعی
- مسائل قانونی و نظارتی
- ریسک عدم موفقیت و آسیب به اعتبار
- خطر کپی‌برداری توسط رقبا و لزوم مالکیت معنوی
