اوراق مشارکت چیست؟
اوراق مشارکت به اوراق بهاداری گفته می‌شود که برای تامین بخشی از منابع مالی طرح‌ها/ پروژه‌ها منتشر می‌شود و در سررسید مشخصی اصل و سود مبلغ سرمایه‌گذاری شده به دارندگان اوراق باز می‌گردد.
ویژگی‌های اوراق مشارکت به شرح زیر است:
- قیمت اسمی مشخص اوراق؛
- عمر مشخص اوراق؛
- متعهد شدن ناشر جهت بازپرداخت اصل و سودهای علی‌الحساب در سررسیدهای مقرر؛
- امکان انتشار اوراق بانام یا بی‌نام؛
- قابلیت خرید و فروش اوراق در بازارهای ثانویه؛
- سهیم شدن دارنده اوراق در سود قطعی طرح؛
انواع اوراق مشارکت
از انواع اوراق مشارکت می‌توان به اوراق مشارکت ساده و اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام اشاره کرد. این اوراق با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار منتشر شده و قابلیت معامله در بازار بورس یا فرابورس را دارند. نوع دیگر اوراق مشارکت، اوراق مشارکت بانک مرکزی و اوراق مشارکت وزارتخانه‌ها و شرکت‌های دولتی است که در بورس اوراق بهادار معامله نمی‌شوند.
– اوراق مشارکت ساده
در اوراق مشارکت ساده در سررسید مشخص اصل و سود مشارکت به سرمایه‌گذار پرداخت می‌گردد.
– اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام
در اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام، اوراق در زمان سررسید قابلیت تبدیل به سهام شرکت‌ها را دارد که در بازار سرمایه چندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
– اوراق مشارکت بانک مرکزی
اوراق جهت اجرای طرح‌های دولت منتشر می‌شود که قابلیت بازخرید توسط بانک عامل را دارد.
– اوراق مشارکت وزارتخانه‌ها و شرکت‌های دولتی
این نوع اوراق جهت اجرای طرح‌های عمرانی شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی منتشر می‌شود که مشابه اوراق مشارکت بانک مرکزی قابلیت بازخرید توسط بانک عامل را دارد.
نحوه خرید و فروش اوراق مشارکت
اوراق مشارکتی که در بازار ثانویه مورد معامله قرار می‌گیرند را می‌توان با کدمعاملاتی و به صورت آنلاین خرید و فروش نمود؛ اما اوراق مشارکتی که خارج از بازار سرمایه مورد معامله قرار می‌گیرد را می‌توان با مراجعه به یکی از شعب بانک عامل خرید و فروش نمود.
سود اوراق مشارکت
سود اوراق مشارکت کمی بیشتر از میانگین سود سپرده‌های بانکی است. اگر سود قطعی پروژه مورد نظر بیشتر از سود علی الحساب باشد، مابه تفاوت این سود به سرمایه‌گذاران پرداخت خواهد شد.
ویژگی‌های کلی اوراق مشارکت
- سرمایه‌گذاری کم ریسک؛
- سود معاف از مالیات؛
- قابل معامله در بازار ثانویه؛
- دارای سود تضمین شده؛
تفاوت اوراق مشارکت و سهام چیست؟
سهام نشان دهنده مالکیت دارنده سهام در شرکت می‌باشد؛ و دارنده سهم، نقش سهامداری دارد؛ اما مالکیت اوراق مشارکت، نشان‌دهنده مشارکت دارنده آن در طرح یا پروژه موضوع اوراق می‌باشد و در زمان سررسید اوراق این رابطه با پرداخت اصل سرمایه به همراه سود آن به اتمام می‌رسد. سهامداران شرکت حق رای در شرکت را دارند؛ اما دارندگان اوراق مشارکت دارای حق رای نیستند. دارندگان اوراق مشارکت تنها یک سود ثابتی را در زمانی مشخص دریافت می‌کنند درحالی که سهامداران سود نقدی را سالیانه دریافت می‌کنند و از مزایایی افزایش قیمت سهم نیز سود کسب می‌کنند.
چه شرکت هایی مجاز به انتشار اوراق مشارکت هستند؟
دولت، شهرداری‌ها، شرکت‌های دولتی و خصوصی می‌توانند اوراق مشارکت منتشر کنند.
کدام بانک اوراق مشارکت می‌فروشد؟
محدودیتی در این زمینه وجود ندارد و بنابراین نمی توان جواب قطعی به این پرسش داد.
کارمزد خرید و فروش اوراق قابل معامله در بورس و مالیات اوراق مشارکت
سود اوراق مشارکت معاف از مالیات است. کارمزد خرید حدود ۰.۰۷ درصد قیمت اوراق و کارمزد فروش هم حدود ۰.۰۷ درصد قیمت اوراق است. در مجموع کارمزد حاصله حدودا ۰.۱۴ درصد قیمت اوراق خواهد بود.
